’t Is weer voorbij die mooie zomer

Daar waar ik me in het vorige artikel heb beperkt, tot de officiële commentaren — op de ‘extreme’ zomerfenomenen (Bron) — ga ik in dit artikel vooral in, op hoe de media daarover hebben bericht, en hoe die uitschieters — vanuit ernstig wetenschappelijk oogpunt — kunnen worden geïnterpreteerd. Tot hiertoe vond ik immers geen antwoorden op mijn vragen, dus moét ik wel dieper graven. Want het laat me niet los: 

1. is wat we nu meegemaakt hebben uitzonderlijk? 
2. bestaat er een plausibele verklaring voor of moeten we ons echt zorgen maken?
3. lag dit aan het klimaat of aan het weer? of is er iets anders aan de hand? 

Mogelijke antwoorden op deze vragen lees je in deze column.

De krantenberichten waren dit jaar opnieuw behoorlijk alarmerend:

• “Al 172 dagen zonder warme dag. […] In 1997 was het de laatste keer dat het pas in mei twintig graden of warmer werd. […] De langste reeks zonder twintig graden was in 1940. Toen moesten we het 252 dagen zonder warme dag doen. Momenteel zitten we op 172 dagen.” (Bron) 
  
  

Dus u ziet het, niet alleen te warm is een probleem.

• “Het was de warmste en zonnigste juni sinds 1901, het begin van onze metingen, aldus het KNMI. […] Gemiddeld scheen de zon ongeveer 330 uren, normaal is dat 214 zonuren. […] Alleen sterke reducties in uitstoot en actief grote hoeveelheden CO₂ uit de lucht halen kunnen de opwarming ombuigen om aan het eind van deze eeuw alsnog op 1,5°C opwarming uit te komen.” (Bron) 

Als ik het mag geloven, warmen koeienscheten meer op dan de zon - althans dat zou je kunnen concluderen door een artikel van de KRO/NCRV. (Bron) Hilarisch. Een stelling die — iets minder plastisch — wordt weerlegd in een artikel van Climategate (Bron). Er zijn trouwens wel meer verklaringen voor methaan (Bron). Op Facebook vond ik de foto rechts. Begeleidende tekst: ‘twee runderen die de planeet aarde aan het ruïneren zijn’. De cartoon links spreekt voor zich.

• “De Duitse minister van volksgezondheid, Karl Lauterbach ging dit jaar op vakantie naar Toscane in Italië en dat mocht iedereen weten’. Wat stond er in zijn reisverslag? “Klimaatverandering vernietigt Zuid-Europa. Een tijdperk loopt ten einde.” (Bron) 
  

Guterres wordt hier in snelheid gepakt door deze minister. Zijn wetenschappelijke blits-conclusie maakt elke verdere studie overbodig — uitgemaakte zaak.

• “Dat de hittegolven steeds sterker worden en de kans op een extra forse hittegolf toeneemt, is het (logische) gevolg van klimaatverandering”, zegt klimaatspecialist Bart Verheggen van RTL Nieuws. 

Dat zijn boek over de klimaatverandering moet verkopen, dat begrijp ik. Maar wat hij hier schrijft, klopt niet — dat heb ik aangetoond in het vorige artikel (o.a. door de conclusies van het IPCC, de zelfbenoemde klimaatkerk). (Bron)

Wat er ook van zij, de krantenkoppen klonken unaniem: alarmfase rood op alle fronten! 

Dat een alarmsysteem cruciaal is — en vaak levensreddend kan zijn — hebben we gezien bij de branden in Hawaii. (Bron) Had men hier hun ‘prestigieuze waarschuwingssysteem’ doen afgaan, dan was de dodentol ongetwijfeld fors lager geweest. Maar zelfs àls alarm wordt geslagen, ben je niet veilig. Dat hebben we in eigen land kunnen vaststellen, waar de waarschuwingssignalen gewoonweg werden genegeerd. 

We gaan naar Wallonië (14 en 15 juli 2021). 
Het noodweer — de ‘waterbom' — aan de oevers van de Vesder. 

Daar viel op drie dagen tijd evenveel regen als normaal gezien op een hele maand. Meer dan 40 mensen verloren het leven. Duizenden anderen zagen hebben en houden verdwijnen in het wilde water. En dat alles door de laksheid van een aantal idioten. Een groot deel van het water had tegengehouden kunnen worden, als de Waalse overheid in de maanden en dagen voor de ramp andere beslissingen had genomen. Er moesten ook niet eens structurele werken voor worden gedaan. Een minimum aan competentie en gericht beleid waren voldoende geweest. “Een gevolg van de klimaatverandering”, klonk het snel, maar wie de vele getuigenissen en documenten in de onderzoekscommissie van het Waals parlement zorgvuldig analyseert, stoot op een ander verhaal. (Bron)

Sinds maart stond het meer van Eupen — volgens de getuigenis van de directeur van de stuwdam — al zo’n slordige vier meter te hoog, wat niet in overeenstemming was met de voorgeschreven richtlijnen. Blijkbaar hadden ambtenaren dit scenario op eigen houtje aangepast. Een beslissing met verstrekkende gevolgen, want daardoor was er geen ruimte over om 5 miljard liter extra water op te vangen. Nochtans zou daarmee bijna de volledige stortvloed boven dat gebied, opgevangen zijn. 

Maar dit was niet de enige blunder, of misdaad, zo u wil. Niet alleen stond het stuwmeer midden juli te hoog, de beheerders hebben ook te lang gewacht om preventief water te lozen. Pas op woensdagochtend — toen het provinciale rampenplan afgekondigd werd — begon men in Eupen extra capaciteit te creëren, door de sluizen deels open te draaien. Dat was rijkelijk laat, en had op dat moment ook niks meer te maken met het bufferen van de regenval. De beheerders hadden woensdagochtend geen andere keuze, omdat de dam zelf in gevaar dreigde te komen. Nochtans wist men al op maandag 12 juli dat er een periode van zeer intense regen zou komen. Het KMI voorspelde toen ‘tot 150 liter per vierkante meter op 48 uur tijd’, wat overeenkwam met de hevigste regenval in de regio in jaren. Maar aan het stuwmeer in Eupen besloot men niet te reageren. 

Ook het EFAS (European Flood Awareness System (ofwel Europees waarschuwingssysteem voor overstromingen) had, tussen 10 en 14 juli, maar eventjes 25 waarschuwingen uitgestuurd over de Rijn en de Maas, met gedetailleerdere informatie over de verwachte overstromingen. (Bron) Er waren immers aanwijzingen dat meer dan 200 liter regen per vierkante meter zou kunnen vallen. Een waanzinnige hoeveelheid. Het was natuurlijk problematisch, dat niemand op de dienst wist hoe men deze meldingen moest interpreteren, want men had in zes jaar tijd nog geen enkele ambtenaar gevonden om zich in EFAS te verdiepen. Ook op de hydrologische dienst van de Waalse overheid wist men niets beter te zeggen dan “Wees waakzaam”. Met als gevolg dat de waarschuwing werd geklasseerd. De gevolgen daarvan zijn u bekend. Waarschijnlijk beter dan de oorzaken, die u zopas heeft gelezen.

En wat zag men ná de ramp als reactie van officiële zijde? 

Het koningspaar ging langs bij de inwoners voor een praatje over de verzekeringsprocedures die nog gingen volgen (Bron). Premier Alexander De Croo had het op de VN-klimaattop over de klimaat-slachtoffers die zijn overleden als gevolg van de klimaatverandering (???). Als toppunt van lijkenpikkerij wil Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese commissie dit gebruiken om een ‘jaarlijkse herdenkingsdag voor de slachtoffers van de klimaatverandering’ in het leven te roepen. (Bron)

En voor je het wist werd de geschiedenis herschreven door een legertje experts (Bron) en liet men het vooral over aan vrijwilligers om de vereiste hulp te bieden. Een jaar na de ramp leefden veel slachtoffers nog steeds in het puin (Bron) en ik kan me voorstellen dat ze van de beloofde overheidssteun nog niet veel hebben gezien. (Bron)

— — —

Wat ik hierboven heb beschreven zijn dingen die je, mits een minimum aanpak — en een klein beetje hersenen — daarom niet volledig kunt voorkomen, maar op zijn minst kunt inperken. Voorbeelden van hoe dat kan worden aangepakt bespreek ik in de artikels die specifiek gaan over adaptatie. 

Adaptatie staat voor het beperken van de kwetsbaarheid van een samenleving voor klimaatverandering, of het aanwenden van de kansen die een veranderend klimaat biedt.

Dingen gebeuren nu eenmaal. En het verandert natuurlijk niets aan de situatie, maar wel aan je gemoedsrust, als je min of meer begrijpt wat er aan de hand is. Als je ziek wordt en je weet waaraan het ligt - je hebt bv. iets verkeerds gegeten, of het is griepseizoen — dan maak je je daar niet ongerust over, maar ziek je gewoon uit. Iets gelijkaardigs gebeurt min of meer als het weer verandert, of het klimaat. 

Als je weer eens zit te puffen, lijkt het me vertroostend, als je weet dat er niets aan de hand is, en je enkel je ‘bakoven-week’ moet ‘uitzitten’. Zonder paniek. Want heel veel wat rondom ons gebeurt is rationeel te verklaren. 

Wat we af en toe zien is niet de voorbode van de apocalyps, maar vaak een combinatie van meerdere (weer)fenomenen die niets mysterieus of dreigends in zich hebben. En die ook niet van kwaad naar erger gaan. Daarover gaat de rest van dit stukje. Over hogedrukgebieden, de zon en de wolken en tot slot vulkanen. Want dat laatste is dan wel niet weer/klimaat-gebonden, maar wel enorm belangrijk, om bepaalde fenomenen te begrijpen.

— — —

U heeft het uiteraard gehoord en gezien op televisiestations en in alle kranten: het was deze zomer in Zuid-Europa snikheet, met alle gevolgen van dien, zoals bosbranden en droogte. Deze warmte, die langere tijd aanhoudt, bleek veroorzaakt te zijn door een zogenoemde ‘hittekoepel’. 

"Een blokkerend hogedrukgebied dat leidt tot extreem hoge temperaturen”. 

Hittekoepels ontstaan wanneer er een hogedrukgebied in de atmosfeer boven een bepaalde regio blijft hangen. Onder dit hogedrukgebied zakt de lucht, wat ervoor zorgt dat deze lucht opwarmt, doordat hij samenperst. Dit resulteert in heldere luchten, weinig wind en weinig bewolking, waardoor het erg heet wordt.

Klimaatwetenschapper Dim Coumou zegt hierover:

“Het is een kenmerk van hogedrukgebieden dat ze heel stabiel kunnen zijn. Dat betekent dat de kans bestaat dat ze dagen, tot soms weken, op dezelfde plek blijven liggen, met een hogedruk-blokkade als gevolg. Normaal gesproken trekken hoge- of lagedrukgebieden binnen drie, vier of vijf dagen over Europa, maar soms gebeurt dat niet en blijven ze hangen. Daardoor komt het dat je soms voor langere tijd heet weer krijgt, zoals we in augustus hebben gezien. Zo’n hittekoepel is trouwens geen uitzonderlijk fenomeen. Het is altijd wel ergens in Europa te zien.”

Daarnaast speelt ook de droogte, waar Zuid-Europa mee kampte, een rol in de aanhoudende hoge temperaturen. 

"Bij een hogedrukgebied leidt droge grond tot hoge temperaturen. Als er nog vocht aanwezig zou zijn in het oppervlaktewater, heeft dat een verkoelend effect. Maar als de bodem helemaal droog is en er een hogedrukgebied ontstaat, is dat gevaarlijk.”

Een wekenlang geblokkeerd weersysteem kan ook iets anders veroorzaken, en dan krijg je het drama van Pepinster. Hoe verklaar je dat?

“De straalstroom - een brede band met een strak windveld op grote hoogte die voor een groot deel ons weer bepaalt - gaat steeds vaker meanderen, en grotere kronkels maken. Hij wordt ook "luier" zodat hij soms lang op dezelfde plek blijft liggen. Daardoor krijgen we een blokkering op één zelfde weertype, dat wekenlang aanhoudt. Afhankelijk van de positie van de straalstroom, kan dat goed of slecht weer zijn of iets tussenin. Een storing kan dus lang ‘slepen’. Tel daarbij extra warmte op die meer vocht in de atmosfeer kan laten verdampen, en je krijgt waterbommen zoals die in de Ardennen. Bij de waterbom over België in 2021 bleef een actieve storing met veel regen op dezelfde plaats liggen.” (Bron) Dat verklaart toch al het een en ander. Maar er is meer …

— — —

Volgens een publicatie in het academisch tijdschrift ‘Atmosphere’, is de opwarming van de aarde, in de afgelopen 20 jaar, voornamelijk het gevolg van een hogere transparantie van de wolken, voor kortgolvige zonnestraling. Het zogenaamde broeikaseffect (zie mijn artikel) zou daar slechts in mindere mate hebben toe bijgedragen. 

Een team van NASA-onderzoekers kwam tot gelijkaardige vaststellingen. Na evaluatie van de nieuwste satelliet-gegevens stelde men vast, dat de wolken zich steeds verder terugtrekken, met opwarming als gevolg. Ook een studie in het kader van het Copernicus-programma van de EU kwam tot indrukwekkende resultaten. Per jaar vond men, in de afgelopen jaren, 250 zonuren meer, in vergelijking met de jaren tachtig, iets wat uiteraard niet zonder gevolgen kon blijven. (Bron)

De temperatuur neemt toe met de duur van de zonneschijn. Als je de duur van de zonneschijn vergelijkt met de temperatuurverandering in Europa, zie je een zeer hoge mate van overeenstemming. Zoals in de grafieken hieronder: links ziet u voor Europa de afwijkingen van het jaarlijkse aantal uren zonneschijn (Bron), rechts, eveneens voor Europa, de jaarlijkse anomalieën van de oppervlaktelucht-temperatuur (Bron).

Voor wie zich mocht afvragen wat de oorzaak kan zijn van dunner wordende wolken. 

Twee factoren blijken daarin mee te spelen:

1. De vermindering van aërosolen (stofdeeltjes) als gevolg van de bestrijding van luchtverontreiniging in de afgelopen 30 jaar. Aërosolen kunnen wolkenvorming bevorderen. Schonere lucht kan lage wolkenvorming hebben verminderd. Ik denk dan al: dus schone lucht heeft zijn tol? Zet dit de lage-emissiezones dan niet op de helling? Vraagje aan Lydia Peeters? (Grapje)
2. De Atlantic Decadal Oscillation, een cyclus van 60 jaar schommeling tussen warme en koude periodes. Heel erg boeiende materie, maar opnieuw: dit leidt ons te ver. Maar voor wie interesse heeft: Bron

Eén ding wil ik er wel over kwijt omdat ik het wel relevant vind voor de voorbije zomer. In een studie uit 2017 blijkt dat ‘grote overstromingen op het noordelijk halfrond tussen 1931 en 2010 niet werden veroorzaakt door de opwarming van de aarde, maar vooral door de effecten van de Atlantische multidecadale oscillatie, een natuurlijke oceaancyclus die tijdens de warme fase zwaardere dan normale regenval veroorzaakt in Europa, met een toename van grote Europese overstromingen tot gevolg.’ In de grafiek hieronder ziet u dat we momenteel in zo’n warme periode zitten. Meer uitleg hierover vindt u hier: Bron.

Wie ook veel belang hecht aan wolkenformaties — in het kader van klimaatopwarming — is de al vernoemde Nobelprijswinnaar Dr. Clauser. Hij wijst er op dat het klimaat in de eerste plaats wordt bepaald, door wat hij de ‘bewolking-thermostaat’ noemt, een zelfregulerend proces, waarbij meer wolken de aarde beginnen te omhullen als de temperatuur te hoog is, en vice versa. Wolken bedekken ongeveer 60 tot 70% van de aardse hemel en hun variaties dragen bij aan temperatuurveranderingen. Prof. Clauser stelt verder: “Ondanks de toename van kooldioxide in de atmosfeer, wordt het effect van dat minuscule gas op de warmteoverdracht, overspoeld door een grote natuurlijke wolkencyclus. CO₂ heeft dus geen invloed op het klimaat.” Het gebruik van klimaatmodellen om de wereld angst in te boezemen, is voor hem als wetenschapper trouwens onaanvaardbaar. 

— — —

Tot zover de wolken en de zon. 

Maar wat specifiek de opwarming in de afgelopen zomer betreft, is er nóg een andere belangrijke factor, die men meestal niet vermeldt, en dat zijn: vulkanen.

Sinds 1979 bedraagt de gemiddelde temperatuurstijging op aarde 0,14°C per decennium. En plots zag men, in juli 2023, een zeer sterke toename (+0,64°C) van de afwijking van de wereldtemperatuur ten opzichte van mei. Om precies te zijn: van het 30-jarige gemiddelde van de satelliet-gebaseerde metingen van de University of Alabama (UAH). Zie grafiek.

Om te begrijpen, dat ook dit kan toegeschreven worden aan ‘natuurlijke opwarming’, moeten we anderhalf jaar terug in de tijd.

Op 15 januari 2022 was er in de Stille Zuidzee, nabij de Tonga- archipel, een onderzeese vulkaanuitbarsting van de Hunga-Tonga. 146 miljoen ton water werd tot 40 kilometer hoogte de stratosfeer in geslingerd. Waterdamp, verreweg het dominante klimaatgas op onze planeet, nam in de stratosfeer met 10-15% toe. (Bron) 

De NASA erkent deze explosie als de grootst bekende wateruitbarsting in de stratosfeer en ‘de meest opmerkelijke klimatologische gebeurtenis in de afgelopen drie decennia.’ Ook in dit artikel van de NASA wordt hierop verder ingegaan.

Wat is nu het grote verschil en immense belang van deze uitbarsting in vergelijking met andere vulkaanuitbarstingen? Normaal gesproken schieten vulkanen, zoals Mount Pinatubo, as en zwavelverbindingen de atmosfeer in, waardoor deze afkoelt. Maar de Hunga-Tonga ligt 150 m onder het wateroppervlak, en heeft daardoor vooral water omhoog gekatapulteerd. 

Waterdamp in de stratosfeer leidt tot een stijging van de temperatuur. Door het ontbreken van windstromen in de stratosfeer verspreidt de waterdamp zich langzaam, zodat de piek van de temperatuurstijging 1-2 jaar na de gebeurtenis, dus dit jaar, werd verwacht.

Volgens Prof. Solomon, stratosferisch fysicus, zal de temperatuur op aarde gedurende 3 tot 5 jaar met ± 0,05 °C stijgen en ook de neerslag op aarde zal de komende vijf jaar toenemen. Vraagt u zich ook af waarom wij daar dan zo weinig over horen? Want als dit klopt, en je voegt daaraan toe dat er in de zomer van 2023 een nieuwe El Niño in de Stille Oceaan werd gevormd, die doorgaans de wereldwijde temperaturen met 0,3 tot 0,5 graden Celsius verhoogt (zie 1998, 2010, 2016 in de temperatuurgrafiek hierboven), dan kunnen de zomerse recordtemperaturen, die we hebben gezien, perfect worden verklaard op natuurlijke wijze (zonder koolstofdioxide). En dan is dit helemaal niet verontrustend, ja zelfs verwacht, … en heeft CO₂ daar helemaal niets mee te maken. Wil u trouwens nog meer factoren die meespelen in deze natuurlijke opwarming: (Bron)

De argumenten stapelen zich op dat het hele CO₂ verhaal naar de prullenmand mag. Niet alleen Prof. Clauser stelt dat dit minuscule gas geen invloed heeft op het klimaat. Ook een van de meest gerenommeerde klimaatwetenschappers ter wereld, professor Dr. Richard Lindzen, stelt: “Geloven dat koolstofdioxide het klimaat beheerst, komt dicht in de buurt van geloven in magie.”

— — —

Deze kant van de medaille houdt men angstvallig verborgen. De media — VRT en Bjorn Soenens op kop (Bron) — waren er wel als de kippen bij om de Montana Climate Kids-rechtszaak te bejubelen, hoewel de aantijgingen van de eisers in deze rechtszaak systematisch kunnen worden weerlegd. Als u dit artikel leest, dan is het volkomen duidelijk dat de feiten, waarop deze activistische rechter zich steunt, te belachelijk zijn voor woorden. Men verwacht binnenkort dan ook een weerlegging van deze scherts-rechtszaak. 

Eén van de punten waar zij zich op baseerde was, dat het aantal hittedagen in Montana, tussen 1970 en 2015, met 20 dagen zou zijn toegenomen, wat ongezien was. Met hittedagen bedoelt men dagen met een temperatuur boven de 90°F (32°C). 

Op onderstaande grafiek ziet u duidelijk waarom de eisers net dit tijdsbestek hadden gekozen (cfr. de pijl 1970-2015 onderaan). Bovendien kan u duidelijk zien, dat de periode tussen 1920 en 1940 opmerkelijk veel lijkt op de afgelopen decennia. Kersen plukken …

Het kan u een potsierlijk fait divers of vitterij lijken maar vergis u niet. Want uiteindelijk is het door dit genre drogredeneringen, dat ook wij bijzonder harde klappen (zullen) krijgen. Het zal er trouwens niet op verbeteren, als we dit zootje ongeregeld hun gang laten gaan, zoals ik reeds in eerdere artikels heb aangetoond. (Bron) (Bron) De beste manier om chaos te veroorzaken is alles tot in het absurde reglementeren. (Bron)

Niet alleen de rechtbanken lijken hun pedalen kwijt, ook de wetgever dramt maar door, wetende dat wij, als kikkers op een hete plaat, niet eens wakker liggen van wie de kinderen van de rekening zullen zijn. Eén ding is zeker: de kosten van de Europese Green Deal worden met de dag hoger. De volgende stap is alweer in aantocht, de CBAM, of CO2-importheffing die vanaf 2026 alles nòg duurder zal maken (Bron). U bent verwittigd. De staat beschermt uw koopkracht? Maak u geen illusies!

Zoals in een Facebook reactie stond: "Mensen zijn geconditioneerd door media en blijven in hun comfortzone vastzitten uit gemakzucht." Alleen al om hun verveling te bufferen kijkt men straks misschien wel uit naar extreme fenomenen. Reality ramptoerisme. Maar wees gerust … die komen er aan!