Tot overmaat van ramp wil het maar niet opwarmen
Alarmerende klimaatberichten zijn een vast item geworden in het journaal.
Warmterecords, overstromingen, droogtes, branden, orkanen …
De twee artikels, die hiervoor kwamen, waren specifiek gericht op de zomer van 2023. In de columns die nu volgen, vervolledig ik dit plaatje, door nog meer feiten en fabels tegenover elkaar af te wegen, die meer algemeen geldig zijn. Want, hoe erg die rampen op persoonlijk vlak ook zijn, het is maar de vraag of we niet een beetje overdrijven.
Elk ‘negatief’ klimaatgebeuren wordt binnen de kortste keren geklasseerd als catastrofaal, hoe kort en voorbijgaand het ook is. Daardoor geloven veel mensen, dat die uitzonderlijke ‘klimaatverandering' onvermijdelijk zal leiden tot verwoeste levens, instortende samenlevingen en zelfs het uitsterven van ‘de mensheid’.
Je kan natuurlijk niet naast de realiteit kijken. De feiten zijn wat ze zijn. Rampen bestaan. Maar de vraag is: gaan we écht bergaf of valt het, als je vergelijkt met vroeger, allemaal nog wel mee? Moeten we nu écht bezorgd zijn, of hebben we hier te maken met media-onzin-alarmisme?
De klemtoon van al de mediaheisa ligt meer op het beschuldigen en het boete doen, dan op het daadwerkelijk zoeken naar rationele oplossingen. Emotie ten top.
Welke PR-machine achter die shockjournalistiek zit, kunt u lezen in dit artikel van Lode Goukens. Een aanrader! De meteorologische diensten K(N)MI kennen we ondertussen al. Maar ook Copernicus doet zijn deel, het aardemeet-systeem van het ruimteprogramma van de Europese Unie. De schrijver stelt terecht ‘Het beste smeermiddel voor extra financiering is nieuws over extreem weer door klimaatverandering.’ Waanzin!
En hierdoor verliezen we steeds meer kostbare tijd en energie, zadelen we de komende generaties op met een afbetaling van een enorme schuldenberg en zetten we de deur wijdopen, voor niet een te overziene geopolitieke ramp. Nochtans kan een effectiever klimaatbeleid de wereld helpen het beter te doen, in het oplossen van mondiale vraagstukken.
Dat stelt ook prof. Bjorn Lomborg in een peer-reviewed artikel: “De claims van verwoesting zijn bijna geheel ongegrond en kunnen leiden tot verkwistend klimaatbeleid, waarin middelen worden toegewezen en beslissingen worden genomen gedreven door angst en paniek. Om rationeel klimaatbeleid te identificeren, is het eerst nodig om deze misplaatste zorgen over de verwoestende gevolgen van klimaatverandering aan te pakken.”
Het is natuurlijk ook geen optie om dit zomaar weg te zetten als “alarmisme is van alle tijden”, ook al komt het daar wel op neer. Dat er problemen zijn kan niemand ontkennen.
Maar zijn ook die niet van alle tijden?
Het is een open deur intrappen, maar de meeste media draaien nu eenmaal puur op angst en sensatie en zijn niet bepaald een voorbeeld van objectiviteit. Maar ook officiële bronnen geven apocalyptische signalen.
- “Door de klimaatverandering stevenen we af op meer extreme droogtes, overstromingen, bosbranden en orkanen” (President Obama - 2013
- “Klimaatverstoring vindt nù plaats, en het overkomt ons allemaal ! …” “Het tijdperk van het wereldwijde koken is aangebroken” (VN-chef, Guterres - 2019 en 2023)
- "Het aantal weer-, klimaat- en waterextremen neemt toe en zal in veel delen van de wereld frequenter en ernstiger worden als gevolg van klimaatverandering”. (P. Taalas, secretaris-generaal van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) - 2021).
Uiteraard hakt dit er bij de mensen stevig in, en ook ik moet bekennen, dat het steeds moeilijker wordt, om niet mee te gaan in dit pessimisme.
Van het openingscitaat van een NOS-factcheck, gewijd aan klimaatmisleiding, word je al evenmin vrolijk (nov ’22): “Klimaatwetenschappers zijn het erover eens: de klimaatverandering gaat ongekend snel. De aarde warmt op, grotendeels door de mens, met extreem weer als gevolg.”
Dat is op zich al een mondvol. Alleen: als je dit zo stellig beweert, in een factcheck-programma, dan moet je wel héél zeker zijn dat het klopt. In dit artikel doe ik nogmaals de factcheck óp de factcheck, meer bepaald over het laatste zinsdeel ‘met extreem weer als gevolg’. Aan u om te oordelen. Waar of niet waar.
De grafieken die men over ‘extreem weer’ vindt, baseren zich doorgaans op de dataset van de Emergency Events Database (EM-DAT). Deze organisatie, die in 1988 is opgericht door het Centre for Research on the Epidemiology of Disasters, verzamelt en rapporteert natuurrampen van 1900 tot vandaag.
Hierin valt inderdaad een toename op van het aantal rampen, maar je moet opletten voor al te overhaaste conclusies. Om te beginnen erkennen de samenstellers zelf, dat de toename van het aantal rampen - die in de loop van de tijd in de database zijn opgenomen - gedeeltelijk het gevolg kan zijn, van verbeterde rapportage over de hele wereld.
En wat te zeggen van het ‘bewezen’ verband met de klimaatverandering? Zoals we al hebben gezien zijn argumenten, dat extreem weer — zoals droogte, overstromingen, bosbranden en orkanen — verergert als gevolg van klimaatverandering, zelfs in strijd met de IPCC-literatuur. Het IPCC vindt bijvoorbeeld helemaal geen trend voor de wereldwijde orkaanfrequentie en heeft weinig vertrouwen in het toeschrijven van veranderingen aan menselijke activiteit. Sinds 1900 hebben de Verenigde Staten geen toename gezien van het aantal orkanen die aan land komen.
Of het aantal rampen toeneemt of niet, kan je afleiden, door het tellen van de weerfenomenen. In 2020 brachten de Verenigde Naties hun Human Cost of Disasters-rapport uit. Uitgaande van de EM-DAT-gegevens analyseerde men de jaarlijkse tol door rampen, wereldwijd. (Bron) Hieronder ziet u de grafiek van die trend voor de periode tussen 2000 en 2019.
Geofysische gebeurtenissen in bruin zijn: aardbevingen, vulkanen en aardverschuivingen. Hydrologische gebeurtenissen zijn bv. overstromingen en droogtes.
‘Meteorologisch' heeft te maken met het weer, ‘klimatologisch’ met het klimaat.
Het verschil tussen weer en klimaat heb ik uitgelegd in dit artikel.
Interessant is dat zes van de tien dodelijkste geofysische rampen in de afgelopen 20 jaar aardbevingen waren. Als je je beperkt tot de weer- en klimaatrampen, dan krijg je dit (Bron):
Roger Pielke Jr., zegt hierover: "Uit de gegevens blijkt dat van 2000 tot 2021 het aantal wereldwijde weer- en klimaatrampen met ongeveer 10% is afgenomen, wat zeer goed nieuws is en volledig in strijd met de conventionele wijsheid. De periode vanaf 2000 wordt gezien als de meest complete wat de betrouwbaarheid van de telling betreft. Bovendien kunnen we gerust stellen, dat sindsdien de rapportage nog is verbeterd. Dus de daling van 10% is mogelijk een onderschatting."
Ook Dr. Ferdinand Meeus zegt over de trend in rampen het volgende: “Er is een forse daling van natuur-klimaatrampen. Het aantal bosbranden is wereldwijd gedaald. Er is geen toename in catastrofale orkanen, niet in aantal noch in intensiteit. De recente overstromingen in Duitsland, België en Nederland worden ten onrechte gekoppeld aan ‘klimaatverandering’. Men vergeet echter steeds te vermelden dat er voordien meerdere gelijksoortige overstromingen zijn geweest. Niet klimaatverandering, maar slecht waterbeheer is oorzaak van de overstromingen. (Wat we ook hebben gezien in de Vesder vallei juli 2021 zie vorig artikel). Klimaatalarm-wetenschappers gebruiken allerhande trucs om hun angstboodschap te verkopen. Een recent voorbeeld is een studie waarbij de uitzonderlijk koude winters in USA worden verklaard door de snelle opwarming van de Noordpool. Gekker wordt het toch niet. Een ander hilarisch voorbeeld is het bericht over dieren die door klimaatopwarming langere snavels, staarten, oren en andere ‘aanhangsels’ zouden krijgen …”.
Ook emeritus hoogleraar geologie Delft, Salomon Kroonenberg, spreekt zich uit in dezelfde bewoordingen: “De invloed van de door de mens uitgestoten broeikasgassen is nog steeds onzichtbaar. De gemiddelde wereldtemperatuur, de zeespiegelrijzing, het afsmelten van de gletsjers en de frequentie van extreme gebeurtenissen vallen nog steeds binnen de bandbreedte van de natuurlijke processen.”
— — —
We pikken er één weerramp uit en graven iets dieper. Droogterecords.
Ook die worden uiteraard gekoppeld aan warmterecords, uitzonderlijke klimaatopwarming. Want wat wijst er meer op gestegen temperatuur, dan dat alles verdort en uitdroogt? Sensatie verkoopt. Als voorbeeld onderstaande titels uit VRT NWS. Tussen beide fait divers lag niet eens een week: Links: “Waterstand van Rijn in Kaub te laag voor meeste schepen - Risico om vast te lopen is te groot” (13 augustus 2022). Rechts: “Waterpeil op kritiek punt op de Rijn zou binnenkort weer fors kunnen stijgen." (19 augustus 2022).
Stelt zich de vraag of de metingen, wanneer je ze over een langere periode bekijkt, echt zo rampzalig zijn, dan ze worden voorgesteld. In deze grafiek ziet u de trend op wereldschaal, van ernstige meteorologische droogte, voor de periode 1901–2017. Hierop zie je duidelijk dat die in de afgelopen 116 jaar niet is toegenomen, integendeel.
Een andere mondiale ‘droogtegrafiek’ vond ik op Nature D-0 staat voor abnormaal droog, D-1 gematigd, D-2 ernstig, D-3 extreem en D-4 voor uitzonderlijk droog. De kleurlegende ziet u rechts boven in de grafiek.
Bemerk in deze grafiek de substantiële toename van ernstige tot uitzonderlijke droogte eind jaren negentig. Tijdens de piekperiode had ongeveer 20% van het wereldwijde landoppervlak te kampen met ernstige tot uitzonderlijke droogte. Dergelijke recorddroogte is sindsdien niet meer gezien.
In tegenstelling tot wat men soms beweert, neemt ook de neerslag in de Sahel niet gestaag af. Deze landstreek in Afrika, gelegen tussen vochtig tropisch gebied in het zuiden en de Sahara-woestijn in het noorden, is bekend van de beelden van vele stervenden in de jaren tachtig. Sinds 1985 is hier meer neerslag gevallen waardoor de Sahel groener is geworden. Dit kan u lezen in dit artikel van Nature.com.
De huidige klimaatveranderingen met extreem weer zijn normaal, en te vergelijken met wat we ook vroeger al aan stormen hebben gekend. De meest extreme daarvan waren zelfs krachtiger dan die van nu. Zo vond de ergste overstroming in Noorwegen plaats in 1789. En ook in de koudste jaren van de Kleine IJstijd (1570-1710) was er veel regen en zware stormen. Dit was de tijd van heksenverbranding: hoe kouder het was, hoe meer heksenprocessen er plaatsvonden. Zij werden beschuldigd die stormen te veroorzaken, via zwarte magie … Je moet gewoon ver genoeg terug in de tijd gaan, en je zult zien dat het verhaal zich herhaalt.
Maar, ook al gebeurt er niets uitzonderlijks, men blijft maar steeds op dezelfde nagel kloppen. Bedreiging, onheil en slecht nieuws verkopen immers nog altijd zeer goed, zowel bij de jeugd als bij volwassenen. Alles kan ook binnen de minuut, als breaking news, de huiskamer binnenkomen, wat vroeger absoluut niet zo was. En die snelle verspreiding van nieuws in onze tijd versterkt nu net het alarmerend effect. Vanaf de bank thuis, zien we angstaanjagende beelden van de gewelddadige krachten van de natuur, die sommigen er zelfs toe kunnen brengen te geloven dat de Dag des Oordeels nabij is. (Zie dit artikel)
Als we de kranten mogen geloven, zijn de overstromingen in de Italiaanse regio Emilia-Romagna de “zwaarste overstroming in Italië van de afgelopen eeuw” én het gevolg van de klimaatverandering. Nochtans moet je maar naar één scène in de film ‘De terugkeer van Don Camillo’ (1953) kijken, om deze hoax te doorzien. Daarin treedt de Po buiten zijn oevers, in dezelfde regio. Niet eens geënscèneerd, maar de realiteit van dat moment. Het aantal slachtoffers was hierbij een veelvoud van de laatste ramp. 84 mensen kwamen om en 180.000 mensen werden dakloos. In dit artikel kan u lezen dat bv. Venetië, bij de overstromingen van 1966, zwaar getroffen werd en in Florence vielen zelfs 101 doden.
In Italië komen elk jaar gemiddeld 100 overstromingen en meer dan 1000 aardverschuivingen voor,
vooral in de omgeving van de Po en de Arno. Zoals de schrijver terecht aanhaalt geeft ook het IPCC toe (SAR 2021) dat zich, o.a. in het gebied rond de Middellandse Zee, net minder overstromingen voordoen.
Er is een klimaathysterie gecreëerd die, voor velen, heeft geleid tot een religieuze opleving. Zelfs de voormalige voorzitter van het IPCC, Rajendra Pachauri, schreef in een open brief: ‘… voor mij is het niet slechts een missie, maar een religie.’
Pachauri zelf zal het niet meer meemaken, maar de klimaatkerk wacht nog steeds, met toenemende frustratie, op de ruiters van de apocalyps. Maar ‘tot overmaat van ramp …’
Er zit iets, in wat Mark Twain al schreef:
Het is gemakkelijker mensen voor de gek te houden
dan ze ervan te overtuigen dat ze voor de gek zijn gehouden.