’t Kan vriezen en ’t kan dooien

‘Brussel aan zee.’ of: ‘IJscoman nieuw knelpuntberoep op een groen Antarctica.’

Gelooft u dit nu echt? Ik niet. Nochtans wordt zoiets met grote stelligheid voorspeld. Door een groot aantal profeten en — vaak zelfbenoemde — experts trouwens. Ik laat ze zo dadelijk aan het woord, gevolgd door een commentaar op hun verhaal.

— — —

In september 2020 ging een VRT nws artikel in, op een ‘gedetailleerd onderzoek van de VUB’. De dienst Fysische Geografie had projecties uitgebracht voor de volgende 10.000 jaar. U leest het goed. 10.000 jaar! Ik haal een paar zinnen uit dit artikel. De onderzoekers zien “een exponentiële curve voor de stijging van de zeespiegel, maar waar gaat die eindigen?” Daarover zijn ze formeel: “Op de lange termijn komt er voor de Vlaamse kust een stijging aan tussen 9 en 37 meter. We zijn het klimaat nu aan het forceren en dat zal nog heel lang doorwerken. Over 10.000 jaar kan bijna heel Vlaanderen verdwenen zijn onder de zeespiegel.

Het slechte nieuws is, dat we zelfs bij een sterk afgebouwd emissiescenario toch nog 9 meter stijging mogen verwachten. Het wassende water zou dan tot Antwerpen en Mechelen komen. Het goede nieuws: we hebben het voor een deel nog in de hand, want we kunnen het slechtste scenario, van 37 meter extra, nog vermijden. Pas na 10.000 jaar is het zeeniveau weer in evenwicht met de klimaat-verandering en zal de zeestijging weer dalen tot maximaal 5 centimeter per 100 jaar.”

En er is nog een opvallende conclusie: "De Groenlandse ijskap zal in elk scenario volledig verdwijnen.” Dus die zijn we sowieso al kwijt. Ik dacht eerst 1 april, of een journalist die iets te diep in het glas gekeken had, maar de oorspronkelijke publicatie was al even alarmistisch: “Met behulp van de op IPCC gebaseerde scenario’s, blijken onze prognoses van zeespiegelveranderingen, onomkeerbaar te zijn op een tijdschaal van 10.000 jaar, zelfs voor het scenario met de laagste forcering op basis van uitbreidingsscenario met nulemissie.”

Je zou je al afvragen, waarom doen we dan al die moeite, als we toch naar de filistijnen gaan. Laat ons dan op zijn minst genieten van de tijd die ons nog rest … Want met een kustvlakte van amper 2 à 4 meter boven de zeespiegel zitten we al van de eerste dag met natte voeten. Wij hebben nog een tijd in Bredene gewoond, en ik herinner me nog de springvloed, waarbij gevreesd werd voor overlopen van de Spuikom. Dit werd aangepakt met zandzakken! In Nederland heeft men daar een volledig Deltaplan voor, wij doen het met gevulde kussenslopen.

Ik zou zeggen: vul maar alvast voldoende zakken, want er komt iets op ons af! VUB: “Voor de scenario's met hogere emissie … (varieert) de totale GMSL-stijging (= zeespiegelstijging) na 10.000 jaar tussen 22 en 37,4 m. Tegen het einde van de simulaties neemt de snelheid van de zeespiegel-verandering af, tot waarden onder 0,05 m per eeuw voor alle forceringsscenario’s, en nadert de zeespiegel een semi-equilibrerende toestand.”

Formuleringen die je wel drie keer moet herlezen, maar met op het eind dus toch nog een beetje goed nieuws … Fantastisch niet, die madame soleil modellen? De Ventiluslijn ligt dan wél onder water, in plaats van onder de grond. Dus iedereen tevreden. De modellen spreken zich niet uit of dat technisch gezien wel kan, maar daar hebben we nog even tijd voor.

Alle gekheid … Ik denk wel dat ze weten wat ze doen, in Brussel. Voorspellingen over 10.000 jaar … Veiliger kan je het niet spelen, me dunkt. En alvast een stuk minder riskant dan een rampscenario de wereld insturen, dat quasi direct controleerbaar is. Al veroorzaakt dat laatste natuurlijk meer sensatie, en als je het goed speelt maak je kans op een Nobelprijs, zoals het Al Gore is gelukt. Zijn 100% wetenschappelijke profetie: “De ijskap valt van de klif af en het ijs is binnen nog geen 7 jaar volledig verdwenen!” Deze uitspraken deed hij in 2007 toen hij de Nobelprijs voor de vrede aanvaardde voor zijn campagne over klimaatverandering. Maar hij kwam wel in de problemen — én verlegenheid, voor zover hij nog enige vorm van schaamte heeft — toen zijn voorspelling helemaal niet uitkwam. Een tijdlijn:

Ook professor Peter Wadhams, hoogleraar in de oceaanfysica aan de Universiteit van Cambridge, en expert op het gebied van Noordpoolijs, publiceerde in een bestsellersboek (2012) dat het Noordpoolijs ‘binnen vier jaar’ volledig zou verdwenen zijn. In 2016 dus … Jammer voor hem was het al onmiddellijk duidelijk dat ook zijn voorspelling volkomen uit de lucht gegrepen was. De Arctische ijskap blijkt ook nu, in 2023, verre van verdwenen te zijn. Metingen wijzen ondertussen trouwens op langzame toename.

En toch bleven de gevestigde waarden volharden in de boosheid. Zo schreef klimaatwetenschapper en hoogleraar Atmosferische Chemie aan de universiteit van Harvard, James Anderson, in 2018, met stellige zekerheid, dat we nog vijf jaar hadden om ons te redden van de klimaatverandering. Ook hij schoof wel de deadline een paar jaar vooruit. Volgens hem zou het Noordpoolijs tegen 2022 verdwenen zijn, tenzij we de CO2-uitstoot onmiddellijk en drastisch verminderden. Terug met klemtoon op uiterste urgentie, maar, zoals we ondertussen weten, alweer een nepbericht.

Dus u ziet, niet enkel de media, maar ook wetenschappers, waarvan je toch enige kennis en objectiviteit zou verwachten, laten zich voor de kar spannen van het groene doemdenken, en sturen de ene na de andere angstboodschap de wereld in.

Probleem is natuurlijk, dat ze vaak de bescheidenheid missen, om zich tot hun vakgebied te beperken. Én dat ze zich volledig baseren op theoretische computer-modellen, met allerlei virtuele aannames en betwistbare formules en berekeningen, en daar komt alleen uit wat je erin stopt. Ze worden hierin behoorlijk aangemoedigd door het VN-Klimaatpanel IPCC, dat niet het minste wetenschappelijk bewijs vraagt. Je hoeft dus niet eens op onderzoek te gaan, een straffe uitspraak volstaat om in de prijzen te vallen.

Kom, ik mag niet overdrijven. Soms kwamen ze wél van achter hun computer vandaan, en gingen ze het veld in, of liever, het ijs op. Zo vertrok een groep van 74 wetenschappers, toeristen en bemanning, in december 2013, aan boord van het Russische schip Akademik Shokalskiy. Opzet van de expeditie: het bestuderen van het smeltende Antarctische zee-ijs. Duidelijk omschreven doel, …

Alléén, niét direct als bewezen af te vinken, als je met je schip vast komt te zitten in uitzonderlijk dik pakijs. En dat in het plaatselijke zomerseizoen. Een intense sneeuwstorm leek bovendien de vorming van ijs om hen heen te hebben vergroot. Toen twee ijsbrekers er niet in slaagden het ondoordringbare ijs te breken, werden alle passagiers — Australiërs, Britten en Nieuw-Zeelanders — uiteindelijk per helicopter gered. Nergens hun eindverslag en besluiten kunnen lezen. Ik verzin dit niet; zie phys.org

Tegen 2016 had Antarctica zoveel sneeuw en ijs bijgekregen, dat zelfs de normaal klimaat-catastrofale NASA de realiteit moest toegeven, en het IPCC-rapport uit 2013 tegenspreken. Daarin werd beweerd dat Antarctica in het algemeen ijs aan het verliezen was. Je kan de realiteit ook moeilijk blijven ontkennen: als je het ene na het andere onderzoeksstation op Antarctica moet bouwen, omdat de eerdere stations onder de toenemende sneeuw en ijs zijn verdwenen. De onderzoekers uit de Verenigde Staten hadden die nochtans gebouwd op ‘telescopische’ hydraulische palen, zodat ze voortdurend konden worden verhoogd om de stijgende sneeuw- en ijsniveaus aan te kunnen. Ik stel me voor dat deze hydraulische stelten niet nodig zouden zijn, als het Antarctische ijs zou smelten, zoals de klimaatalarmisten blijven beweren.

Wikipedia schrijft hierover: ‘De huidige basis is de zesde in een reeks constructies, en bevat ontwerp-elementen die bedoeld zijn om de uitdaging van het bouwen op een drijvende ijsplaat te overwinnen, zonder te worden begraven en verpletterd door sneeuw.’ Hoezo sneeuw ? Dan toch wel op zijn minst ‘smeltende sneeuw’, mag ik hopen, Al …

— — —

Plaatjes overtuigen meer dan woorden, en dat had Al Gore goed begrepen toen hij zijn ‘Inconvenient Truth’ uitbracht. Het IPCC gaf zelfs toe en ik citeer “dat je gerust mocht overdrijven met angstaan-jagende scenario’s, mits dit de gewenste media-aandacht oplevert.” Dat het doel de middelen heiligt had ook Sir David Attenborough begrepen, gekend van de populaire BBC-natuurdocumentaires. Maar zijn opname-manipulatie ging wel heel ver. Toen hij wou laten zien aan welk tempo enorme brokken ijs afbreken van gletsjers ging hij niet geduldig zitten wachten tot indrukwekkende stukken gletsjer zin hebben om af te kalven, of wat dacht u (zie Frozen Planet dvd 7,  On Thin Ice). BBC wetenschaps- en milieu-correspondent David Shukman legt precies uit hoe men dat doet (Bron: Reporting Live from the End of the World — p16 — zie tekst hieronder).

Kort vertaald : Vanuit een helikopter drop je explosieven in een aantal spleten en die laat je met de afstandbediening gewoonweg ontploffen. Men kan natuurlijk op meerdere manieren tricheren, ook door de keuze van de lokatie. 

In films over Antarctica toont men nogal vaak beelden van massa’s ijs die in zee storten. Nu kan je uiteraard niet gaan ontkennen dat dit effectief gebeurt, alleen vraagt deze framing toch wel enige nuance. Men stelt dit voor, alsof de hele Zuidpool aan het smelten is, terwijl deze opnames allemaal gemaakt zijn op het zogenaamde Antarctische Schiereiland. Dat is slechts een aanhangsel van het echte Antarctica, zoals u kan zien op de ‘landkaart’ rechts hieronder. Dit deel van de kust ligt trouwens gedeeltelijk buiten de poolcirkel, en is dus helemaal niet representatief voor Antarctica. Links = Noordpool.

Om gegevens te verzamelen hoef je trouwens niet altijd zelf op expeditie te gaan. Je kan ook verder bouwen op wat anderen voor je hebben geobserveerd en beschreven. Dit deden onderzoekers in Cambridge.

In december 2022 verscheen in het blad Journal of Glaciology, een interessant artikel over deze studie, waarin ze ijsberg-waarnemingen van de beroemde kapitein James Cook, hadden vergeleken met twee moderne datasets, die tot in detail beschrijven waar Antarctische ijsbergen zich vandaag de dag bevinden.

Cook had tijdens zijn tweede ontdekkingsreis ( tussen 1772 en 1775 ) vrij nauwkeurige dagboekaantekeningen gemaakt van de positie van honderden ijsbergen die hij onderweg tegenkwam. Uit de Cambridge studie bleek dat de positie van die ijsbergen, in ieder geval sinds de achttiende eeuw, nauwelijks gewijzigd waren. De onderzoekers stellen: “Waar Cook ijsbergen zag, zien we ook nu ijsbergen. Waar hij ze niet zag, zien we ze nu ook niet.” Naast de aantekeningen van Cook gebruikten de onderzoekers ook observaties van Edmond Halley (afkomstig uit 1700), Lozier Bouvet (1739) en Edward Riou (1789). En ook hun observaties (die samen ongeveer 5% van de historische dataset uitmaken) zijn in lijn met wat we vandaag de dag zien. Niets nieuws onder de zon …

— — —

Niets nieuws onder de zon ... en toch blijft men ons bestoken met historische gebeurtenissen en records die ‘nooit gezien’ zijn of ‘hoogste cijfer ooit’. In een tijd van nepnieuws, desinformatie en influencers vormt elk tegengeluid een risico. Om de gezagssturing niet te bezoedelen moet iedereen mee in bad want: ‘Alleen samen houden we het angstvirus in stand’.

De schrijfster en journaliste Bina Ayar werkt dit subliem uit in ‘De maakbare mens’, het beste boek dat ik in tijden heb gelezen. Onder andere omtrent corona schrijft ze: 'Overheden maakten er gebruik van, maar ook medische instellingen en media droegen bij aan vrees, bijvoorbeeld door goed corona-nieuws achterwege te laten. Wie op relativerende feiten wees, liep het risico buiten de orde te worden geplaatst; ook de cancelcultuur dreef op angst.’

Hetzelfde zien we in alles wat te maken heeft met het klimaat: enkel hitterecords, global boiling … Nochtans worden er evenveel kouderecords gemeten, die je, ik geef het toe, ook best beschouwt als ‘fait divers’. Maar daar horen we niets van. Trouwens, zijn die er wel? Een kleine opsomming — wat deze ‘lange hete zomer’ sic betreft — vond ik op deze site: Eike Klima Energie.

Om u niet om de tuin te leiden en de vereniging ietwat te situeren: EIKE (European Institute for Climate and Energy) is een vereniging van een groeiend aantal wetenschappers, economen, ingenieurs, journalisten en politici die de claim van “door de mens veroorzaakte klimaatverandering” beschouwen als niet wetenschappelijk gerechtvaardigd, en daarom als een hoax tegen de bevolking. EIKE verwerpt daarom elk ‘klimaatbeleid’ als excuus om de economie en de bevolking te betuttelen en de mensen met belastingen te belasten. Maar is daarom, wat ze publiceren, fake news, gemanipuleer? Ik, in elk geval had zo mijn twijfels, en trachtte zo mogelijk de items te verifiëren. Wat vond ik? 

• In Oostenrijk kende men routinematige sneeuwbuien, die eind juli zeer hevig waren en dit tot uitzonderlijk lage hoogten (o.a. in Kaprun vanaf 1600m hoogte). Dit wordt bevestigd in een Twittervideo en in een artikel. Deze gletsjer ziet er alvast niet gesmolten uit.

• Een klein stadje in de Italiaanse Alpen werd in augustus getroffen door "ongebruikelijke" zomer-sneeuwval. Volgens de bewoners van Sestriere was het de eerste keer in zeker tien jaar dat het daar in de zomer sneeuwde. Ik denk dat dit klopt.
• In een van de meest bekende skigebieden in Argentinië, Las Leñas, sneeuwde het de afgelopen twee dagen non-stop. Een hevige winterstorm bracht ruim 3,5 meter sneeuw naar de skigebieden in de Andes. Door de intense sneeuwval wordt het winterseizoen in dit skigebied verlengd tot 2 oktober 2023. Deze huidige sneeuwdump wordt in Las Leñas als historisch beschouwd! (Bron) Ook daar al historisch. Nu goed …
• Ook het Nieuw-Zeelandse skigebied Ruapehu werd getrakteerd op een flinke lading sneeuw. (Bron)

Maar het meest overtuigende vond ik de toestand in Antarctica, voor velen nochtans hét stokpaardje. Wat ik daarvan las is ‘ongezien’ en ‘ongehoord’: 

• Het Russische onderzoeksstation Vostok, Antarctica, beleeft de koudste augustus sinds 2002, met vliegtuigen aan de grond vanwege de extreme vorst. Het voorlopige maand-gemiddelde voor augustus 2023 is er -71,2 °C. Dit is de koudste augustus sinds 2002 (-71,5 °C) en tevens de koudste maand sinds juli 2016 (-71,8 °C). De kou van Vostok heeft zich nu verlengd tot in september. Op vrijdag 1 september werd een abnormaal dieptepunt van -77,9 °C geregistreerd.

En het bericht, met voor mij veruit de meeste nieuwswaarde — maar daarom nog geen klimaatissue — was dit:

• Antarctische expeditiereizigers zijn getuige geweest van een ongelooflijk zeldzame gebeurtenis: er vormt zich ijs, op een superzout meer op 9 km van Davis Research Station. Volgens antarctica.gov.au is het toepasselijk genaamde Deep Lake in de Vestfold Hills een ‘hypersaline’ meer, dat ongeveer 270 gram zout per liter bevat. Ter vergelijking: zeewater bevat 35 gram zout per liter. Het meer is 36 meter diep, en ligt ongeveer 50 meter onder zeeniveau. Het heeft geen drainage, en ontstaat alleen door smeltende sneeuw en stuifsneeuw.

Van dit fenomeen vond ik dus bevestiging op de site van het ‘Department of Climate Change, Energy, the Environment and Water’, een officiële site van de Australische regering. Ik denk dat ik hier niet verder moet zoeken om dit te verifiëren …