Recht op een tweede kans

Na een hiaat van drie decennia is men tot het besef gekomen, dat de weg, die toen is ingeslagen, misschien niet de beste keuze was. En men komt op zijn stappen terug.

Dit is het derde artikel van een drieluik over Thorium. In het eerste heb ik laten zien wat de technologie inhoudt (Bron). Het tweede artikel keek naar de winst die er uit te halen was, en ging dieper in op de vraag, waarom de piste uiteindelijk werd verlaten (Bron). Tijd voor de toekomst, maar eerst: waar zijn we ondertussen beland?

Een heleboel bedrijven werken momenteel aan verschillende ontwerpen van gesmolten-zoutreactoren, met verschillende functies trouwens. Ook concepten om een ​​gesmolten-zoutreactor van brandstof te voorzien, met radioactief afval van conventionele reactoren, wat ineens het kernafval-probleem wil aanpakken.

China loopt — hoe kan het ook anders — voorop, en kreeg, voor een Thorium gesmolten zoutreactor aan de rand van de Gobi-woestijn, de officiële goedkeuring. Dit betekent een aanzienlijke vooruitgang in het streven van China naar schone en efficiënte kernenergie.

Het land investeerde hierin $ 500 miljoen, maar krijgt er wel behoorlijk veel voor terug. Als het de intellectuele eigendomsrechten van deze technologie in handen krijgt, kan dat slecht nieuws betekenen voor landen met een hernieuwde belangstelling voor kernenergie. Goed geïnvesteerd, lijkt me. 

Voelt u ook de parallel met de elektrische wagens? Herinnert u zich nog? Europa, de Nobelprijs als domste van de klas. Of de meest geslepene? (Bron) Ik denk dat we dat laatste nu wel definitief mogen laten varen.

Het baanbrekende project in China, wil verschillende processen evalueren, en de stabiliteit, veiligheid en levensvatbaarheid van de thorium-uranium-splijtstofcyclus onderzoeken. Ook Canada bleek cruciaal bij het ondersteunen van dit project, zoals blijkt uit de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst in 2016.

Ondertussen is de bouw van de reactor voltooid (augustus 2022) en de testen worden gestart in september 2023. Na deze fase van experimentele reactoren, zullen waarschijnlijk commerciële plannen ontvouwd worden, voor de productie van op thorium gebaseerde reactoren, op ware grootte, en uiteindelijk energiecentrales op nationale schaal. 

Omdat ze lessen hebben getrokken uit de experimenten uit de jaren ’60, gebruiken ze moderne technologie, met betere materialen, instrumentatie en controles. Het experimentele prototype genereert 2 MWh, genoeg om 1.000 woningen van stroom te voorzien, en als het prototype een succes blijkt, heeft China plannen om tegen 2030 een volledig operationele commerciële 373MWh-versie te bouwen.

Het land is trouwens niet van plan het daar bij te laten. De strategie voorziet in de bouw van deze reactoren door het hele land, in de hoop dat dit de vervuiling vermindert en hernieuwbare energiebronnen toegankelijker maakt, voor degenen die in de dorre streken en uitgestrekte vlaktes van het land wonen.

Naast China werkt ook India aan reactoren, om thorium te gebruiken, als onderdeel van zijn nucleaire langetermijnstrategie. Het land heeft de grootste thorium-reserves in de wereld, maar bijna geen uranium. Hierdoor zou India zijn afhankelijkheid van geïmporteerd uranium kunnen verminderen, 

en meer kunnen vertrouwen op zijn eigen binnenlandse thorium-voorziening.

Ondertussen zijn ook andere landen op de kar gesprongen, waaronder (voor zover bekend) de VS, Rusland, Canada, Japan, Zuid Korea, Groot-Brittannië, Frankrijk, Noorwegen, Denemarken, Tsjechië, Argentinië en Nederland. Er wordt in de eerste plaats geïnvesteerd in onderzoek, en met name Nederland, heeft goede kaarten. 

Volgens het Thorium Reactor Market-onderzoeksrapport zal de wereldwijde Thorium-markt naar verwachting groeien, met een samengesteld jaarlijks groeipercentage, van 11,1% tussen 2021 en 2027.

“'De wetenschap en technologie staat in Europa behoorlijk ver, in vergelijking met in China, en we kunnen nog altijd de leidende rol verder uitbouwen, en als eerste, wereldwijd, deze technologie realiseren, en een reactor bouwen." 

Dit zijn woorden van Kees de Lange en Jan Leen Kloosterman — Reactorfysica TU Delft, in november 2015. (Bron) Maar het lijkt er wel op, dat we ondertussen worden ingehaald.

— — —

Europa stelt enorm hoge eisen wat betreft veiligheid en milieu-impact. Lijkt me logisch. Maar heeft u dit ook gezien in de dossiers van hernieuwbare energie? Wie of wat zit daar achter?

De investeerders in de groene energie, zullen natuurlijk een belangrijke vinger in de pap willen behouden, en allicht de garantie willen, dat hùn technologie bovenaan de stapel komt te liggen, en rendeert. Wie dit zijn kan u lezen in dit artikel. 

Maar ook de antinucleaire lobby scherpt zijn wapens. Er staan teveel belangen op het spel. Dankzij de rampen was het gemakkelijk om deze technologie, onterecht, te blijven stigmatiseren. Het woord kern was in de publieke opinie ondertussen zó beladen, dat dit schrikbeeld, voor de burger én de politiek, verdere discussie en debat onmogelijk maakte. 

Ik plaats die zin in de verleden tijd, want ondertussen blijkt uit peilingen, dat meer dan twee derden van de bevolking kernenergie ondertussen niet meer ongenegen is. Het antinucleair sentiment in het westen ebt stilaan weg, en de hernieuwbare energiebronnen en geplande energie-uitstap worden stilaan geherevalueerd. 

Enkel de agressieve tak van de anti-beweging, laat het focus niet los, en blijft zich halsstarrig als een razende verweren. Een duivel in een wijwatervat.

Maar af en toe moeten we ons toch goed realiseren, waar het uiteindelijk allemaal om te doen is. Thorium is voor de toekomst een grote belofte, en juist met het oog op klimaat en CO₂, kunnen we deze enorme kans beter niet nog een keertje laten voorbijgaan. Zeker niet in het licht van de hoeveelheid energie die we binnen enkele decennia wereldwijd nodig zullen hebben. En -— laten we hopen — met het gebruik van thorium kan kernenergie misschien eindelijk het label ‘gevaarlijk’ achter zich laten, en gewoon ‘schoon’ blijken te zijn.

Maar dan zijn we er nog lang niet. Dan pas begint het zware werk. Er valt immers zeer veel in te halen, zeer veel te experimenteren ... En dat vraagt tijd. Uiteraard moeten nog een aantal issues worden uitgeklaard. Zo weten we nog niet precies hoe lang zo’n reactor mee gaat. Ook technische en materiaalkwesties moeten nog verder worden uitgewerkt. Veel van de kinderziekten uit de jaren zestig zijn momenteel op te lossen, doordat we sindsdien nieuwe technologieën hebben ontwikkeld, die nieuwe mogelijkheden bieden in ontwerp en toepassing. Maar daar moeten we aan werken en in investeren. Veel tijd zullen we uiteraard ook verliezen, aan het tijd-consumerende luik, van toelatingen en licenties. We zullen behoorlijk wat tandjes moeten bijsteken, als we tegelijkertijd het klimaat en de luchtvervuiling willen aanpakken. Als we de energiebalans weer in evenwicht willen brengen en aan de wereldwijde vraag willen voldoen, die op ons afkomt, dan denk ik niet dat we nog veel kostbare tijd mogen verliezen.

Thorium kan de volgende stap zijn in de transitie naar een schone energievoorziening, maar dan moeten we het wel een tweede kans gunnen en er zo vlug mogelijk aan beginnen.

De meest volledige Nederlandstalige site omtrent dit onderwerp vindt u op de Thorium MSR Stichting.

Hier vindt u alles omtrent MSRs in detail uitgewerkt, mét referenties. Gezien de site zo volledig is, en de informatie betrouwbaar, én wetenschappelijk gecontroleerd, ben ik voor dit artikel uiteraard vertrokken van hun overzicht. Voor een leek is het immers niet gemakkelijk je weg te vinden, in de nieuwe energie technologieën, omdat men dit angstvallig uit beeld tracht te houden.