Een wissel op de toekomst

Na zo’n halfjaar artikels online — tweemaal per week — vraag ik mij af, waar dit mij, en misschien ook u, ondertussen heeft gebracht. Voor hen, die geregeld een artikel hebben gelezen, hoop ik dat het net zoveel heeft bijgebracht, als voor mij, tijdens het opzoeken: een ruimer inzicht op wat het klimaat is, en een beter inzicht op hoe het hele verhaal van de klimaatverandering nogal gemakkelijk wordt gemanipuleerd en verkocht. Het aanbieden van nieuws-FEITEN is in de media verdrongen door BEELDVORMING, het vakgebied van manipulators, mensen die sjoemelen met de waarheid. En dat helpt niemand vooruit.

Als ik voor mezelf terugkijk op die periode, dan is iets wat begonnen is op mijn verjaardag — met een mail aan Steven en een reactie van 383 woorden — uitgedraaid op een behoorlijk project. Een job die, sinds die datum, ieder moment van mijn dag heeft in beslag genomen. Als braintraining op mijn leeftijd mag dit tellen. Hoop ik. Zo is het op zijn minst toch ergens goed voor. Maar ik vond het nodig dat ik het deed en dat vind ik nog altijd. Voor mezelf en voor de mensen die, net als ik, er niet meer wijs uit raken, en toch min of meer willen volgen wat er gebeurt.

De idee stond al van in het begin vast — ik had me een strikt schema opgelegd — dat ik niet wou blijven hangen in negativisme, kritiek, chagrijn, maar wou evolueren naar iets positiefs. Want je kan dan wel bladzijden vol je gal, ontgoocheling, verbazing en consternatie van je afschrijven, en delen, je laat mensen niet achter in een vacuüm — ook jezelf niet. 

Met alleen maar vast te stellen, dat het niet gaat zoals het hoort, schieten we niets op, en blijven we alleen maar gefrustreerd achter. Er móet wel iéts gebeuren! De wereld blijft doordraaien en het klimaat doet wat het wil, maar hoe speel je daar dan het best op in? Dus stelde ik mezelf de vraag: "Stel dat jij het mocht bepalen, wat zou je daar dan aan doen?" Alleen al die vraag stellen, neemt al een stuk druk van de ketel. Alleen: dan krijg je andere druk, want je moet een oplossing vinden.

Maar ik kreeg hulp uit onverwachte hoek, en wat voor hulp! Alsof het zo gepland was, kwam in juni 2023 het boek “Climate Uncertainty and Risk” (Klimaatonzekerheid en risico) uit, geschreven door de vooraanstaande klimaatwetenschapper Prof. Judith Curry.

Ik was die dame al een paar keer tegengekomen in artikels, en had altijd al bewondering voor haar schrijfsels en inzichten. Ik vind haar eerlijk en objectief. Zij behoort ook niet tot een pro- of contraclub, maar schreef dit boek, vertrekkende van haar omgang met wetenschappers, activisten en politici — aan beide zijden van het debat. En van daaruit distilleert ze een kader waarin pragmatische oplossingen kunnen passen, die ons welzijn in de 21e eeuw kunnen verbeteren.

Het boek is nog niet vertaald, maar het is meer dan de moeite om het te lezen. Ze gaat behoorlijk diep in de klimaatproblematiek en het leek me goed om de essentie ervan met u te delen. Dus doe ik in de volgende artikels een poging om dat te doen. Ik volg het boek stap voor stap, van heel dichtbij, en geef duiding waar ik het noodzakelijk vind. Maar ik hoop dat haar ideeën in deze poging rechtop blijven. 

Schiet niet op de pianist voor eventueel rare zinswendingen — ik ben geen tolk. Ik ben het ook niet altijd volledig eens met haar, maar dat maakt het juist interessant. Dat haalt je uit je comfortzone van ‘we begrijpen mekaar’. Het verplicht je even na te denken op een andere manier.

Ik hou me uiteraard ook niet woordelijk aan de tekst, maar tracht de essentie over te brengen. Ik denk dat ‘naar de geest van het werk’ belangrijker is, dan letterlijke vertaling. Ik zal wel mijn best doen, om zo dicht mogelijk bij de tekst te blijven. De vertaalslag levert natuurlijk al behoorlijk wat authenticiteit in… 

En ik vertaal uiteraard niet het volledige boek. 

Je kan mijn poging ook min of meer zien, als een voortschrijdend inzicht. Ik geloof nooit dat de wetenschap ooit stopt in zijn poging dingen te begrijpen of te verfijnen. We staan hoogstens op een bepaald punt van inzicht, maar we leren alle dagen bij, en dat zijn we ook aan onszelf verplicht, vind ik. Anders gaat het licht uit. Het is dus erg arrogant en dwaas, zoals het IPCC doet, DE wetenschap te willen bezitten, of te beweren dat het je gelukt is. Een beetje bescheidenheid zou hier wel op zijn plaats zijn.

Ik vind de door haar gekozen beginquote van het boek een goede start voor dit ‘project’.

"De grootste problemen in de wereld komen voort uit het verschil, tussen hoe de natuur werkt, en hoe mensen denken.” Antropoloog Gregory Bateson. Vanaf hier laat ik vooral Professor Curry aan het woord, met weinig eigen inbreng. In haar voorwoord, legt ze het ontstaan van dit boek uit, op een zeer herkenbare manier. Ik zet hier een behoorlijk stuk uit de tekst letterlijk neer, maar zo leert u haar motivatie kennen. 

Met het schrijven van dit boek hoop ik een pad uit te stippelen, om uiteindelijk wijsheid te verwerven over hoe we het beste kunnen omgaan met onze omgeving. En over hoe we het welzijn en de welvaart van de mens kunnen ondersteunen, terwijl we reageren op de klimaatverandering. De problemen waar we voor staan bieden veel ruimte voor discussie tussen redelijke en intelligente mensen. Dit boek doet geen poging om specifiek te arbitreren in wetenschappelijke geschillen, of wil ook geen beleidsvoorkeuren voorschrijven. 

Het ontwerp ambieert erkenning van het volledige spectrum van perspectieven, en hoe ermee om te gaan. Het overspant zowel mensen die overtuigd zijn, als degenen die niet overtuigd zijn, van het bestaande paradigma van klimaatverandering. Het boek is bedoeld voor degenen die zich zorgen maken over het milieu, professionals die zich bezighouden met klimaatverandering en onze nationale leiders.

Ik begon aan dit boek in 2020, het eerste jaar van COVID-19, en de wetenschappelijke en publieke debatten rond COVID-19 zijn een belangrijk onderwerp geworden op mijn blog. En daar waar het klimaatdebat zich in de loop van decennia heeft ontwikkeld, zien we dat het debat rond COVID-19 zich heeft ontvouwd als eenzelfde complex samenspel van wetenschappelijk onderzoek, politiek, en risicobeheer, maar dan in een tijdsbestek van maanden. COVID-19 daagt ons uit, om na te denken over onzekerheid en risico, zowel persoonlijk als maatschappelijk. De vergelijkingen en contrasten tussen klimaatverandering en COVID-19 verrijken ons begrip van beide risico's.

Hoe de klimaatverandering ons uitdaagt …

Klimaatveranderingen op aarde en de nadelige effecten ervan zijn altijd een gemeenschappelijke zorg geweest voor de mensheid. De huidige uitdaging van klimaatverandering wordt typisch geformuleerd als:

• Het klimaat op aarde warmt op.
• Een opwarmend klimaat is gevaarlijk.We veroorzaken de opwarming door kooldioxide ( CO₂ ) uit te stoten door verbranding van fossiele brandstoffen.
• We moeten gevaarlijke klimaatverandering voorkomen door onze CO₂ uitstoot snel te verminderen, en vervolgens te elimineren.

Ondanks de waargenomen urgentie van het probleem, en internationale klimaatverdragen en -overeenkomsten die voor het eerst werden ondertekend in 1992, blijven de wereldwijde CO₂-emissies toenemen, terwijl doelen en deadlines nog steeds niet worden gehaald. De meeste mensen vinden dat klimaatverandering een zeer ernstig probleem is. Afhankelijk van uw perspectief en waarden, zal er in de toekomst veel verlies en schade zijn door klimaatverandering zelf, of door het beleid dat is ontworpen om klimaatverandering te voorkomen. Conflicten rond klimaatverandering zijn verergerd, door zowel het probleem, als de oplossingen, te simpel te maken.

Het erkennen van onenigheid is niet hetzelfde, als het afwijzen van klimaatverandering als een belangrijk probleem. In de context van de internationale verdragen en afspraken over klimaatverandering, worden zowel het probleem van klimaatverandering als de oplossingen ervan geframed als een mondiaal probleem. Deze formulering van de centrale uitdaging, die zich richt op het verminderen van de wereldwijde koolstofemissies, heeft het mogelijk gemaakt om technische oplossingen zoals geo-engineering* en koolstofarme energie centraal te stellen. 

Deze focus is ten koste gegaan van een groot aantal bredere visies op sociale, economische en politieke verandering, met name op nationaal en lokaal niveau.

* Geo-engineering is het grootschalig (wereldwijd) ingrijpen in natuurlijke systemen van de aarde, door middel van technieken en technologieën. Denk bv. aan Elon Musk die een zonne-weerkaatsend ruimteschild wil creëren door injectie van bepaalde stoffen in de atmosfeer.

De polarisatie heeft zich verdiept in een mist van verwarring over wat we weten versus wat we niet weten, en wat we niet kunnen weten. Een bevolking die klimaatverandering probeert te begrijpen, raakt in de war door internationaal en nationaal beleid, en toezeggingen die niet uitvoerbaar, of politiek haalbaar lijken.

Om de risico's van klimaatverandering, en het beleid om deze te verminderen, objectief te beoordelen, moeten we afstand nemen van het huidige debat, en ons denkkader over klimaatverandering verbreden.

Tot zover de intro tot het boek van Prof. Curry. 

Wil u haar dit zelf horen uitleggen, dan kan ik u dit interview héél erg aanbevelen. Het geeft volledig weer waar het allemaal om draait. Het filmpje staat pas sinds deze maand online op YouTube en is Nederlands ondertiteld. Een aanrader!

Rond de 33’20” komt er wel een forse vertaalfout als mw. Curry het heeft over zeespiegelstijging: 6-7 feet is uiteraard niet gelijk aan zes tot twee meter zeespiegelstijging, die zes mag u vergeten.

Vanaf volgend artikel leg ik u argumenten voor uit dit boek, te beginnen met een herdefiniëring van het concept ‘klimaatverandering’. 

Dit onderwerp evolueert in de loop van een aantal artikels - het zijn er zes in totaal, dit artikel inbegrepen - naar opties voor de toekomst. Hierbij worden een aantal voorbeelden uitgewerkt van adaptatie ( = aanpassing aan het veranderende klimaat ) o.a. reeds beproefde projecten in ontwikkelingslanden en wat te doen tegen wateroverlast of droogte.